KURULUŞUNUN 30. YILINDA TÜRKÇE EĞİTİMİ ANA BİLİM DALLARININ

DÜNÜ, BUGÜNÜ, YARINI ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRİSİ

Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalının ev sahipliğinde düzenlenen “Kuruluşunun 30. Yılında Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarının Dünü, Bugünü, Yarını” Çalıştayı siz değerli katılımcıların ve dinleyicilerin katkılarıyla sona ermiştir.

“Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarının Dünü, Bugünü, Yarını” teması altında gerçekleştirilen çalıştaya, yaklaşık 70 akademisyen katıldı. Her biri ana bilim dallarımızın geleceğine ışık tutacak  nitelikte önemli tebliğler sundu.

Prof. Dr. Ali Yakıcı başkanlığında yürütülen açılış panelinde, Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, otuzuncu yılını kutladığımız Türkçe eğitimi bölümlerinin nasıl kurulduğunu, Atatürk’ün öncülüğünde Cumhuriyet döneminden itibaren Türkçe eğitiminin Türk dili ve edebiyatı  dersleri altında verildiğini; müstakil bölüm olarak 1989 yılından itibaren Türkçe Eğitimi Bölümlerinin/Ana Bilim Dallarının Türkçe öğretmeni ve akademisyen yetiştirmeye başladığını vurguladı. Diğer panelistlerden, Prof. Dr. Hasan Bağcı, Türkçe eğitimi bölümlerinin akademik yapısını ; Doç. Dr. Kemalettin Deniz, Cumhuriyet’ten kuruluş yılı olan 1989’a kadar Türkçe öğretmenliği bölümlerinin durumunu, Doç. Dr. Mehmet Kurudayıoğlu ise kuruluşundan günümüze Türkçe eğitimi ana bilim dallarını değerlendirdi.

Öğleden sonra başlayan ve bir sonraki gün devam eden oturumlarda ise; Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi Lisansüstü Programları, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi, Türkçe Eğitimi Lisans Müfredat Programı, Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi, Türkçe Eğitimi Tarihi ve Dil Duyarlılığı, Türkçe Eğitimi, Çocuk Edebiyatı, Lisansüstü Eğitim ve Akademik Yükselme konularında bildiriler sunuldu. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi iki oturumda, Türkçe Eğitimi Lisans Müfredat Programı ise üç oturumda ele alındı.

Kuruluşunun 30. Yılında Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarının “Dünü, Bugünü, Yarını” Çalıştayı’nda dile getirilen görüşler ve yapılan değerlendirmeler ışığında öne çıkan hususlar şu başlıklar altında ele alınmıştır.

Türkçe Eğitimi

• Türkçe eğitimi ana bilim dallarının diğer sosyal bilimlerden ayrı olmadığı, ancak öğretmen yetiştirme noktasında temel eğitim ve ortaokullarda toplam sekiz yıllık sürede okutulması nedeniyle müstakil bir bölüm olması ve programının alan eğitimi, meslek bilgisi, alan eğitimi seçmeli derslerinin kredilerinin  ve ders sürelerinin artırılması,
• Türkçe eğitimi lisans programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından tekrar değerlendirilip mevcut programdaki eksikliklerin tespit edilerek uygulama ders saatlerinin arttırılması,
• Lisans programlarındaki edebiyat ve çocuk edebiyatı ders saatlerinin arttırılarak öğretmen adaylarının edebȋ eserlerle buluşturulması; özellikle şiir, atasözü, özdeyiş, anektot gibi öğrenmeye katkı sunacak türleri kullanmaları noktasında öğrencilerin teşvik edilmesi ve uygulamalar yapılması,
• Türkçe Eğitimi lisans programlarında okutulan derslerin içeriklerinin belirlenerek öğretmen yeterliliklerinin göz önüne alınması önemlidir. Bu noktada Millî Eğitim Bakanlığı ile eş güdümlü çalışmalar yapılarak derslerde sağlanamayan yeterliliklerin hizmet içi eğitimleriyle desteklenerek eksikliklerin giderilmesi,
• Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimi başta olmak üzere dinleme, konuşma etkinliklerini okullarda  yeterince uygulamadıkları tespit edilmiş olup bu konuda Millî Eğitim Bakanlığının ilgili birimlerine önerilerde bulunulması,
• Lisansüstü programlardaki ders içeriklerinin programın adına uygun şekilde düzenlenmesi, programların olduğu üniversitelerdeki ana bilim dallarının akademik kurullarından alınan ortak kararlarla program içeriklerinin birbirine yaklaştırılması ve uyumlu hâle getirilmesi,
• Lisansüstü programlarda alan eğitimi ve alan bilgisi derslerinin ayrılması,
• Lisansüstü programlarda çalışılan tezlerde alandaki sorunları betimlemeye yönelik araştırmaların yanında, çözüm odaklı deneysel araştırmalara da ağırlık verilmesi  gerektiği vurgulandı.

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Yüksek Lisans ve Doktora Programı

• Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin genel sorunlarının tespit edildiği oturumlarda yüksek lisans ve doktora programlarının sayısının artırılması, aynı zamanda akademik çalışmaların niteliğinin yükseltilmesi, benzer konulardan ziyade programda ölçme değerlendirme başta olmak üzere; beceri temelli çalışmalara ağırlık verilmesi, programın adıyla içerikte yer alan ders adlarının uyumlu olması,
• Programda öğrenim gören yüksek lisans ve doktora düzeyindeki uluslararası öğrencilerin sadece bilişsel değil duyuşsal özelliklerinin  tespit edilerek dikkate alınması gerekliliği,
• Uluslararası öğrencilerin geldikleri coğrafyalardaki farklılıklarının göz önünde bulundurulması, ana dillerinin yapısal özelliklerinin öğrenme sürecine etkisi, kaynak kültür ve hedef kültür ilişkisi bağlamında kültürlerarası iletişimsel yeterliliğin önemi vurgulandı.

Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi Lisansüstü Programları

• Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin geçmiş yıllara nazaran daha iyi durumda olduğu; hazırlanan programların, Türkçe ve Türk kültürü dersi kitaplarının büyük bir boşluğu doldurduğu ifade edilerek ders kitabı, öğretim elemanı, programın ilgili ülkelerdeki uygulanma durumları,  karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri hususunda Millȋ Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere YÖK, YTB, Yunus Emre Enstitüsü ve üniversitelerdeki ilgili ana bilim dallarıyla ortak akademik çalışmalar yürütülmesi noktasında fikir birliğine varıldı.